Czerniak skóry – objawy, przyczyny, leczenie

Opublikowany
czerniak skórny

Czerniak należy do nowotworów skóry o charakterze złośliwym, który wywodzi się z komórek barwnikowych. Choć w przypadku czerniaków najczęściej są to nowotwory skóry, mogą też wystąpić również w gałce ocznej, błonach śluzowych i innych lokalizacjach. Ryzyko rozwoju czerniaka zahamować może wczesne wykrycie nowotworu. Rozpoznanie czerniaka na wczesnych stopniach zaawansowania zwiększa szanse przeżycia pacjentów, zmniejsza ryzyko obecności przerzutów i pozwala wyeliminować komórki nowotworowe.

Czym jest czerniak skóry?

Czerniaki należą do nowotworów złośliwych skóry i są jednymi z rodzajów raka skóry. Ich złośliwość i agresywność polega na tym, że komórki czerniaka bardzo szybko dostają się do krwioobiegu i rozprzestrzeniają na poszczególne narządy, czego skutkiem jest obecność przerzutów odległych. Dostrzegane objawy i diagnostyka powinny być więc priorytetem dla osób, które dostrzegły u siebie zmiany skórne.

Czerniaki są najczęstszym nowotworem złośliwym skóry. Wyróżnić można różne rodzaje czerniaków. Najczęściej występuje czerniak szerzący się powierzchownie i powstaje na podłożu znamienia barwnikowego. W rejonie szyi i twarzy głównie u osób starszych może pojawić się czerniak guzkowy powstający z plamy soczewicowatej. Jego przyczyną jest głównie promieniowanie UV. Podtyp czerniaka występującego na dłoniach i podeszwach stóp to czerniaki akralne. Pod paznokciami natomiast występuje tego typu nowotwór podpaznokciowy. Zmiany złośliwe to również czerniaki gałki ocznej, błon śluzowych, odbytu lub nieznanego ogniska pierwotnego.

Jak wygląda czerniak złośliwy? Zmiana o charakterze nowotworowym ma nieregularny, asymetryczny kształt oraz nierówny rozkład kolorów. To także nieregularne i nierówne brzegi. Znamię ma charakter zmienny w zakresie grubości czy powierzchni. Bardzo często też swędzi i jest większe niż 6 mm.

Przyczyny czerniaka

Przyczyny pojawiania się czerniaka nie są do końca znane. Ryzyko zachorowania jest nieco większe w przypadku, gdy występowanie czerniaka miało miejsce w rodzinie. Wówczas bardzo ważne jest badanie pojawiających się zmian skórnych i stała profilaktyka czerniaka. Warto zwrócić uwagę też na inne czynniki ryzyka. Zwiększone ryzyko zachorowania na czerniaka dotyczy osób, które:

  • wcześniej chorowały na nowotwory złośliwe skóry,
  • dostrzegają na skórze obecność nowych zmian barwnikowych, lub jakichkolwiek innych w obrębie już istniejących
  • mają jasny fenotyp skóry, jasne lub rude włosy, piegi i niebiskie oczy,
  • mają skórę pergaminową,
  • mają zespół znamion dysplastycznych,
  • narażone były na promieniowanie słoneczne (to promieniowanie ultrafioletowe obecne zarówno w solariach, jak i w warunkach naturalnych),
  • są po przeszczepie narządu,

miały do czynienia z ciężkimi poparzeniami w dzieciństwie (w związku z promieniowaniem ultrafioletowym słońca lub innych źródeł).

Czerniak – objawy

Główny objaw czerniaka szerzącego, jak i innego typu skórnego to niepokojąca zmiana w obrębie strefy barwnikowej zwłaszcza u osób o jasnej karnacji. Czerniaki skóry powodują też powiększenie węzłów chłonnych (zwłaszcza w przypadku czerniaka odbytu). Ponadto charakterystyczne jest zaczerwienienie, świąd i pieczenie zmian, krwawienie ze znamienia, asymetria wzrostu czy obwódka występująca wokół zmiany skórnej.

Wśród wielu przypadków czerniaka zdarza się, że modyfikacje zmian barwnikowych sygnalizują o tym, że pojawiły się przerzuty odległe. Objawy czerniaka mogą oznaczać jego obecność, ale nie muszą. W każdym niepokojącym przypadku należy poddać się jak najszybszej diagnostyce czerniaka. Im wcześniejsze stadium choroby, tym większe szanse na wyleczenie. Wczesne zdiagnozowanie czerniaka np. w badaniu histopatologicznym pozwala często na całkowite wyleczenie raka skóry.

Leczenie czerniaka skóry

Każde podejrzenie czerniaka wymaga jak najszybszej konsultacji lekarskiej i wykonania szeregu badań. Pierwszy etap to rozpoznanie kliniczne. Jest nim m.in. badanie dermatoskopem w celu dokładnego obejrzenie zmiany w wielokrotnym powiększeniu. Aby rozpoznać czerniaka wykonuje się też rezonans magnetyczny i badanie fluorescencyjne posiadanych przez Pacjenta znamion. Często diagnostyka obejmuje też morfologię krwi, aktywność dehydrogenazy mleczanowej, próby wątrobowe, RTG klatki piersiowej i USG jamy brzusznej. W ten sposób sprawdzane są również węzły chłonne. Zmiana skórna jest często wycinana i kierowana do badania histopatologicznego.

Metod leczenia czerniaka jest kilka. Są one dobierane indywidualnie w zależności od rodzaju nowotworu i stopnia zaawansowania choroby. Nawet jeśli zmiany są zaawansowane, nie oznacza to, że wyleczenie nie będzie możliwe. Przerzuty do tkanki podskórnej, a nawet węzłów chłonnych czy płuc oraz poszczególne typy nowotworu można poddać skutecznej terapii celowanej molekularnie, blokując receptory komórek nowotworowych, chemioterapii czy radioterapii. Można też skorzystać z leczenia immunologicznego.

Czerniak – zapobieganie

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia czerniaka skóry, należy unikać oparzeń słonecznych i stosować odpowiednie zabezpieczenie skóry przed działaniem promieniowania w postaci produktów z filtrem. Ważne jest też noszenie nakrycia głowy w upalne dni, okularów przeciwsłonecznych i rezygnacja z solarium. Z powodu nowotworów skóry o charakterze złośliwym istnieje spore ryzyko zgonu, jednak wczesne wykrycie czerniaka pozwala temu zapobiec. Pojawiających się na skórze zmian nigdy nie można bagatelizować. Po zauważeniu niepokojących objawów należy jak najszybciej skonsultować zmianę ze specjalistą.

Podobne artykuły

brodawka łojotokowa

Czym jest brodawka łojotokowa? Poznaj jej przyczyny

Opublikowany

Brodawka łojotokowa to łagodna zmiana skórna, która ma podłoże nowotworowe. Może pojawiać się na całym ciele, jednak najczęściej obserwuje się brodawki łojotokowe zlokalizowane w obrębie tułowia. Czym jest ta zmiana i czy można ją leczyć? Przyjrzyjmy się bliżej zagadnieniu. Czym…

naczyniaki

Naczyniaki – zmiany skórne, które można wyleczyć

Opublikowany

Naczyniaki to zmiany na skórze oraz na tkankach miękkich, które z reguły mają kształt czerwonych, lekko wypukłych punktów. Pojawiają się zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, przy czym najczęściej obserwuje się je u osób pomiędzy 30. a 40. rokiem…