Trądzik różowaty – przewodnik po przyczynach, objawach i metodach leczenia

Trądzik różowaty to przewlekła i zapalna choroba skóry, która charakteryzuje się przede wszystkim rumieniem i wypryskami, głównie na twarzy. Choć nie jest to typowy trądzik, stanowi istotny problem dermatologiczny, dotykający przede wszystkim osób dorosłych. Przyczyny nie są w pełni poznane, istnieje wiele czynników predysponujących, które mogą prowadzić do nasilenia objawów. W niniejszym artykule omówimy bliżej charakterystykę trądziku różowatego, jego objawy oraz aktualne metody leczenia i pielęgnacji skóry.
Czym tak właściwie jest trądzik różowaty?
Przewlekła choroba zapalna skóry, jaką jest trądzik różowaty dotyka osób w wieku dojrzałym, między 30. a 60. rokiem życia. Charakteryzuje się występowaniem wykwitów rumieniowych, krostkowych i grudkowych. Z tego powodu wielu pacjentów ma obniżoną samoocenę, unika kontaktów społecznych i relacji międzyludzkich. Znacznie częściej chorują kobiety, natomiast ciężka postać trądziku różowatego występuje przede wszystkim u mężczyzn.
Przyczyny trądziku różowatego
Dokładne przyczyny trądziku różowatego nie zostały do końca poznane. Największe znacznie w przebiegu rozwoju choroby mają prawdopodobnie zjawiska immunologiczne i zaburzenia naczynioruchowe. Do czynników zaostrzających objawy trądziku różowatego zaliczamy:
- czynniki środowiskowe – wilgoć, gorąco, zimno, stres, silny wiatr, wysiłek fizyczny, menopauzę, przewlekły kaszel, korzystanie z sauny, uwarunkowania genetyczne;
- substancje chemiczne – niektóre leki (np. nitrogliceryna), leki miejscowe (np. kortykosteroidy, retinoidy), kofeina, tytoń;
- czynniki dietetyczne – alkohol, pikantne potrawy, produkty mleczne, czekolada, ser, gorące potrawy i napoje;
- kosmetyki – środki ściągające, perfumy, tonery, mydła i szampony, środki złuszczające, dezodoranty.
Inne czynniki, które przyczyniają się do powstania trądziku różowatego to m.in. zaburzenia hormonalne, choroby układu odpornościowego, zakażenie nużeńcem lub bakterią Helicobacter pylori czy promieniowanie ultrafioletowe. Zaobserowowano, że osoby o jasnej karnacji i z jasnym kolorem włosów są szczególnie narażone na rozwój trądziku różowatego.
Objawy trądziku różowatego
W przebiegu trądziku różowatego dochodzi do powstawania zmian skórnych, zazwyczaj na środkowej części twarzy. Zaczerwienienie skóry obejmuje pierwotnie nos, policzki, czoło i podbródek, rzadziej występuje na owłosionej skórze głowy, na dekolcie czy w górnej części tułowia. Oprócz rumienia i czerwonych plam pojawiają się także teleangiektazje, czyli poszerzone drobne naczynia krwionośne, potocznie zwane pajączkami oraz uczucie palenia skóry.
W następnej kolejności tworzą się grudki i krosty, czasem pojawia się także obrzęk twarzy. U niektórych pacjentów może dojść do przerostu i zwłóknienia gruczołów łojowych z dominacją zmian przerostowych, głównie w obrębie nosa. Niekiedy w trądziku różowatym pojawia się także zapalenie mieszków włosowych.
Pierwsze objawy choroby są bardzo często niepozorne, dlatego Pacjenci często nie mają świadomości o konieczności leczenia u de
rmatologa. Początek przebiega zazwyczaj pod postacią napadowego czerwienienia skóry twarzy (,,okres prerosacea”), natomiast pomiędzy epizodami skóra wygląda prawidłowo.
Zdarza się, że po zajęciu skóry lub równolegle z rumieniem mogą pojawiać się symptomy oczne, w tym teleangiektazje brzegów powiek, podrażnienie i zaczerwienie oczu, łzawienie, pieczenie czy swędzenie. Pojawia się także światłowstręt, uczucie ciała obcego i niewyraźne widzenie.
Różne postaci trądziku różowatego
Zgodnie z wytycznymi przyjętymi przez National Rosacea Society wyróżniamy następujące postaci trądziku różowatego:
- rumieniową z teleangiektazjami,
- grudkowo-krostkową,
- przerostowo-naciekową,
- oczną,
- ziarniniakową trądziku różowatego.
To właśnie prawidłowe rozpoznanie odmiany klinicznej trądziku różowatego przez specjalistę dermatologa umożliwia wdrożenie indywidualnego i zoptymalizowanego leczenia. Bardzo duże znaczenie ma wczesne postawione rozpoznanie i szybkie wdrożenie leczenia.
Diagnoza trądziku różowatego
Diagnoza choroby skórnej opiera się przede wszystkim na szczegółowym zebraniu wywiadu i zbadaniu pacjenta. Decydująca jest przede wszystkim obecność utrzymującego się rumienia w środkowej części twarzy. Charakterystyczne objawy, takie jak wzmożona reakcja naczynioruchowa w odpowiedzi na bodźce fizyczne i psychiczne, objawy łojotoku czy wykwity skórne ułatwiają postawienie rozpoznania.
Leczenie trądziku różowatego
W leczeniu trądziku różowatego dobranym przez dermatologa stosuje się leczenie niefarmakologiczne, jak i farmakologiczne. Terapia jest dopasowana do konkretnych objawów i stopnia ich nasilenia, stanu skóry, chorób towarzyszących i odpowiedzi na leczenie.
Duże znaczenie w leczeniu skórnych objawów trądziku różowatego mają środki niefarmakologiczne, które obejmują:
- unikanie czynników sprzyjających pojawianiu się zaczerwienienia, w tym skrajnych temperatur, światła, pikantnych potraw czy alkoholu;
- dobrze dobrana pielęgnacja skóry- odpowiedne nawilżenie, unikanie składników złuszczających i podrażniających;
- stosowanie kremu z filtrem.
Leczenie miejscowe trądziku różowatego opiera się na stosowaniu metronidazolu w formie kremu lub żelu. Częstym dodatkiem jest także kwas azelainowy czy nadtlenek benzoilu. W razie potrzeb stosuje się także antybiotyki oraz leki na zaczerwienienie. W przypadku nasilonych postaci trądziku różowatego oprócz leczenia miejscowego wykorzystuje się także środki doustne.
Chociaż całkowite wyleczenie trądziku różowatego może być trudnym procesem, obiecujące są różnorodne zabiegi medycyny estetycznej. Jeśli nie ma przeciwskazań, lekarz może zalecić leczenie laserem pulsacyjnym barwnikowym, neodymowo-yagowym czy CO2. Centrum CMED oferuje innowacyjne zabiegi na trądzik różowaty dostosowane indywidualnie do stanu skóry pacjenta.
Metody pielęgnacji skóry wrażliwej z trądzikiem różowatym
Do właściwego zadbania o skórę z trądzikiem różowatym, należy wybierać łagodne, niekomedogenne środki do mycia twarzy bez alkoholu i substancji drażniących, które nie naruszają naturalnej bariery ochronnej skóry. Co więcej zadbaj o nawilżenie skóry preparatami, które nie zawierają silikonów ani olejów mineralnych, a są bogate w substancje łagodzące, takie jak alantoina czy pantenol. Regularnie używaj kremów z filtrem SPF, aby chronić skórę przed promieniowaniem UV, które nasila choroby.
Trądzik różowaty stanowi poważny problem dermatologiczny, który wymaga kompleksowego podejścia do diagnostyki i leczenia. Choć jego przyczyny nie są w pełni poznane, istnieją skuteczne metody niwelowania objawów, które mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Kluczowe jest regularne konsultowanie się z dermatologiem, odpowiednia pielęgnacja skóry oraz unikanie czynników nasilających schorzenie.