Zanokcica – objawy, leczenie i profilaktyka

Zanokcica to stan zapalny wału paznokciowego, któremu towarzyszy zaczerwienienie skóry wokół paznokcia. Jest spowodowana przez urazy naskórka i powiązane z nim zakażenie bakteryjne wywołane głównie przez gronkowiec złocisty, paciorkowce lub bakterie Gram-ujemne. Jak wyglądają objawy i leczenie zanokcicy? Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu.
Czym jest zanokcica paznokcia?
Zanokcica to choroba wału paznokciowego, która może dotyczyć dłoni lub stóp. We wczesnym etapie rozwoju zmiany ograniczają się jedynie do jednego paznokcia, jednak z czasem mogą dotyczyć niemal wszystkich palców. W zaawansowanym stadium zanokcica może objąć również wały paznokciowe boczne oraz całe łożysko.
Jest to stosunkowo częsta dolegliwość, która może pojawić się niemal w każdym wieku. Do jej występowania predysponują:
- uszkodzenia naskórka wynikające ze zbyt głębokiego obcinania paznokci,
- obgryzanie paznokci,
- nieodpowiednia higiena rąk,
- wrastające paznokcie,
- prace domowe, które powodują, że dłonie są mokre.
Jakie rodzaje zanokcicy wyróżniamy?
Zanokcica może być ostra, przewlekła lub nawracająca. Zanokcica ostra dotyczy zazwyczaj jednego paznokcia i przejawia się charakterystycznymi objawami. Należą do nich zaczerwienienie, tkliwość, rwący ból wału paznokciowego oraz jego obrzęk, które pojawiają się 2 do 5 dni od powstania uszkodzenia. W ciężkich przypadkach powstaje ropny wysięk, na który stosuje się opatrunki.
Bakterie gronkowca złocistego to chorobotwórcze patogeny, które są główną przyczyną powstawania ostrej zanokcicy. Do choroby rzadziej dochodzi na skutek działania wirusa opryszczki lub bakterii Gram-ujemnych.
Przewlekła zanokcica to z reguły skutek działania środków drażniących, takich jak domowe detergenty. Rzadziej dochodzi do niej w wyniku obgryzania paznokci lub wycinania skórek. Zanokcica przewlekła nie ma gwałtownego początku, a wywołują ją głównie grzyby Candida albicans. W tej postaci choroby objawy mogą utrzymywać się nawet kilka tygodni. Charakterystyczne dla zanokcicy przewlekłej jest zabarwienie płytki paznokcia na brązowo.
Zanokcica nawracająca to rodzaj odmiany przewlekłej, w której dochodzi do okresów remisji choroby. Do jej rozwoju prowadzą zakażenia grzybiczne oraz choroby, takie jak łuszczyca, pęcherzyca lub nowotwór.
Jak się objawia zanokcica?
Niezależnie od tego, z jakim rodzajem zanokcicy mamy do czynienia, objawy są podobne. Przede wszystkim pojawia się obrzęk wału paznokciowego i zaczerwienie skóry wokół paznokcia. Do innych symptomów należą:
- ból całego palca lub części pod paznokciem,
- sina lub zielona płytka paznokcia,
- gromadząca się ropa,
- łuszczenie się skóry wokół paznokcia,
- rozwarstwienia płytki paznokcia.
Zanokcica jest stosunkowo łatwa do zdiagnozowania. W tym celu należy udać się do dermatologa, któremu należy dokładnie opisać dolegliwości bólowe oraz inne objawy. Na tej podstawie lekarz zaproponuje właściwe leczenie.
Metody leczenia zanokcicy paznokci
Leczenie zanokcicy daje z reguły bardzo dobre rezultaty, pod warunkiem że jest prowadzone doświadczonego dermatologa. Metodyka zależy od objawów, stanu pacjenta i nasilenia choroby.
Leczenie zanokcicy, której towarzyszy gromadzenie się ropy wymaga zastosowania miejscowych środków odkażających oraz oczyszczenia ropnia. Konieczne bywa również zastosowanie antybiotyku.
Zanokcica opryszczkowa jest zwykle leczona lekami przeciwwirusowymi, natomiast zanokcica przewlekła często wymaga podania zarówno antybiotyków o szerokim spektrum działania, jak i leków przeciwgrzybiczych. W tym przypadku kuracja bywa długa i uciążliwa.
Jeżeli pacjentowi doskwiera zaczerwienienie i obrzęk, można zastosować domowe leczenie zanokcicy. Polega ono na ciepłej kąpieli z dodatkiem szarego mydła, które działa przeciwobrzękowo i pomaga usunąć ropę.
Interwencja chirurgiczna to ostateczność, którą stosuje się, gdy pozostałe metody zawiodą. Operacyjne nacięcia wykonuje się głównie w leczeniu zanokcicy przewlekłej z dużym obrzękiem, gdyż często przynoszą one dużą ulgą pacjentowi.
Zanokcica – powikłania
Nieleczona zanokcica może powodować poważne konsekwencje. Zignorowanie objawów prowadzi do zakażenia tkanek towarzyszących płytce paznokciowej, czego skutkiem są zgrubienia, zaburzenia wzrostu paznokcia oraz przebarwienia.
Do powikłań zanokcicy należy również zniszczona macierz paznokcia, nawracające ropnie wokół płytki paznokciowej oraz pulsujący ból palca, który uniemożliwia normalne funkcjonowanie.
Profilaktyka zanokcicy
Do czynników, które pozwolą zapobiec pojawieniu się zanokcicy, należą:
- zaprzestanie obgryzania paznokci,
- właściwa metoda wycinania skórek,
- stosowanie rękawic ochronnych do wszystkich prac domowych, które wymagają moczenia rąk,
- częste mycie rąk oraz wycieranie ich do sucha.
Pielęgnację paznokci warto powierzyć zaufanemu specjaliście, który używa do tego celu profesjonalnych narzędzi. Jeżeli zdecydujemy się na samodzielne dbanie o ich kondycję, róbmy to przy użyciu dedykowanych do tego celu pilniczków, szpatułek i nożyczek, które systematycznie należy dezynfekować.
U małych dzieci zanokcica może powstawać w wyniku ssania palca. Dlatego też nawyk ten należy jak najszybciej wykluczyć, najlepiej przez zastosowanie odpowiedniego smoczka, który nie będzie powodował wady zgryzu.
Choroby paznokci, do których zaliczamy zanokcicę, zawsze powinny być diagnozowane i leczone przez odpowiedniego specjalistę. Najlepiej jeśli jest to dermatolog posiadający doświadczenie w tej dziedzinie, ponieważ nieleczona lub niewłaściwie leczona zanokcica paznokci prowadzi do powikłań, które mogą trwać miesiącami.