Czym jest terapia punktów spustowych?

Terapia polega na identyfikacji i opracowaniu specyficznych miejsc w tkance miękkiej, zwanych punktami spustowymi. Głównym jej celem jest złagodzenie napięcia mięśniowego, poprawa zakresu ruchu, redukcja bólu oraz zmniejszenie ryzyka przewlekłego bólu, co wpływa na poprawę ogólnej jakości życia pacjenta.

Definicja punktu spustowego: co to jest i jak działa?

Punkt spustowy to miejsce wyczuwalne palpacyjnie, o zwiększonej wrażliwości w tkance miękkiej, które reaguje na mechaniczne drażnienie pojawieniem się bólu. Ból ten może być rzutowany lub promieniujący – często do odległych tkanek. Poza bólem mogą pojawić się także reakcje autonomiczne. Punkty spustowe mogą znajdować się w okostnej, więzadłach, tkance łącznej podskórnej, w tkance mięśniowo-powięziowej.

Rodzaje punktów spustowych:

1. Aktywne punkty spustowe – dają objaw bólowy podczas obciążania mięśnia, jak również w spoczynku. Drażnienie mechaniczne punktu nasila ból.
2. Utajone punkty spustowe – nie powodują bólu podczas obciążania tkanki, ale podczas mechanicznego drażnienia występuje ból. Mogą się uaktywnić przy zwiększeniu obciążania obszaru, którego dotyczą.

Podział punktów spustowych uwzględniający pochodzenie:

• Punkty spustowe pierwotne – punkty powstałe w tkance uszkodzonej pierwotnie przez sumujące się, długotrwałe przeciążenia bądź uraz.
• Punkty spustowe wtórne – powstają w mięśniach lub tkankach miękkich pracujących synergistycznie lub antagonistycznie do miejsca zawierającego Punkt Spustowy pierwotny.
• Punkty spustowe skojarzone – punkty powstające w wyniku działania innego Punktu Spustowego, zalicza się tu Punkty Spustowe wtórne i satelitarne.
• Satelitarne punkty spustowe – są to punkty, które powstają tylko i wyłącznie w obszarze rzutowania bólu z Punktu Spustowego pierwotnego. Mogą być utajone lub aktywne.

Charakterystyka punktów spustowych: jak je rozpoznać?

• Bolesność – punkty spustowe są zwykle bolesne podczas palpacji lub nacisku.
• Skurcz mięśni – punkty spustowe mogą powodować skurcz mięśni, który jest odczuwalny podczas badania palpacyjnego.
• Utrata elastyczności mięśni – mięśnie z punktami spustowymi mogą być sztywniejsze i mniej elastyczne niż zdrowe mięśnie. Dysfunkcyjny mięsień ma problemy z rozciąganiem.
• Ból rzutowany/promieniujący – punkty spustowe mogą powodować ból w innych częściach ciała, niekoniecznie w miejscu punktu.

W praktyce, rozpoznawanie punktów spustowych często opiera się na doświadczeniu terapeuty oraz na dokładnym wywiadzie z pacjentem. Wiedza na temat lokalizacji typowych punktów spustowych oraz umiejętność rozpoznawania objawów bólu odniesionego są kluczowe dla skutecznego leczenia.

Znalezienie i leczenie punktów spustowych może przynieść ulgę w bólu oraz poprawić zakres ruchu. Warto jednak pamiętać, że samodzielne leczenie może być niewystarczające, dlatego zawsze warto skonsultować się z doświadczonym terapeutą.

Metody leczenia punktów spustowych

W leczeniu punktów spustowych stosuje się różne metody i terapie, które mają na celu ich neutralizację oraz zmniejszenie bólu i napięcia mięśniowego, są to: terapia punktów spustowych, terapia „spray & stretch, terapia manualna, masaż, rozluźnianie pozycyjne, suche igłowanie. Głównym celem jest zniwelowanie bólu, poprawa zakresu ruchu oraz przywrócenie prawidłowego funkcjonowania mięśni.

Autoterapia punktów spustowych: samodzielne techniki leczenia

Autoterapia punktów spustowych to metoda, która pozwala na samodzielne leczenie punktów spustowych w domu. Oto kilka technik, które można stosować bezpiecznie:

• Automasaż – za pomocą palców, piłeczki tenisowej czy specjalnych narzędzi można uciskać i masować punkty spustowe, aby zmniejszyć napięcie mięśniowe.
• Rozciąganie – regularne rozciąganie mięśni z punktami spustowymi może pomóc w zmniejszeniu napięcia i poprawie elastyczności mięśni.
• Ćwiczenia wzmacniające – wzmocnienie mięśni może przyczynić się do zmniejszenia bólu i poprawy funkcjonowania mięśni.
• Terapia ciepłem i zimnem – stosowanie ciepłych okładów lub lodu na punkty spustowe może przynieść ulgę w bólu i zmniejszyć napięcie mięśniowe.

Autoterapia może nie być wystarczająca w przypadku silnego bólu czy przewlekłych problemów mięśniowych. Warto zaznaczyć, że wybór odpowiedniej metody leczenia punktów spustowych zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta oraz przyczyn występowania punktów spustowych. W każdym przypadku warto skonsultować się z doświadczonym terapeutą, który pomoże dobrać odpowiednią terapię.

Powstawanie punktów spustowych:

• Stres
• Nadmierny wysiłek fizyczny, stany przeciążeniowe, zła ergonomia pracy
• Niewłaściwa postawa/kompensacje/wady postawy
• Urazy tkanek miękkich
• Niedobór wit. z grupy B i żelaza
• Niedoczynność tarczycy

Wskazania do wykonania terapii punktów spustowych:

• Ograniczenia ruchomości
• Ból
• Osłabienie siły mięśniowej
• Zaburzenia/utrata koordynacji ruchowej

Przeciwwskazania:

• Infekcje i stany zapalne
• Słaba krzepliwość krwi
• Nowotwory
• Osteoporoza
• Brak pozwolenia na terapię

Złamania, przerwania ciągłości tkanki