Skąd się biorą narośla na skórze? Przyczyny, objawy i metody leczenia

Narośla na skórze, takie jak brodawki łojotokowe, brodawki stóp czy włókniaki miękkie są powszechnymi zmianami i mogą występować u osób w każdym wieku. Zwykle nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, ale powodują dyskomfort i są niepożądane ze względów estetycznych.

Jednymi z najczęstszych odmian brodawek i narośli skórnych są brodawki łojotokowe, brodawki płaskie (inaczej brodawki młodociane, Verrucae Planae Juveniles), rogowacenie łojotokowe oraz brodawki mozaikowe i brodawki weneryczne. Pojawiają się jako niewielkie guzki o nieregularnym kształcie, różnej wielkości i kolorze skóry zarówno na rękach, w okolicy powiek, jak i w jamie ustnej.

Przyczyny brodawek, włókniaków i narośli skórnych

Przyczyny narośli na skórze mogą być różnorodne. Wiele powoduje wirus brodawczaka ludzkiego (HPV), wywołującego brodawki łojotokowe, brodawki stóp, brodawki płaskie, brodawki płciowe czy kłykciny kończyste. Brodawka to zazwyczaj dość twarda narośl, niebędąca objawem poważnej choroby. Wiele z nich to tak zwane brodawki przejściowe, zanikające z czasem samoistnie. Warto jednak wiedzieć, że zakażenie wirusem HPV następuje zwykle przez bezpośredni kontakt skóry z zakażoną osobą lub zainfekowanym obszarem.

Brodawki zwykłe i włókniaki to z kolei łagodne guzki skóry, powstające na powierzchni skóry z tkanki łącznej włóknistych komórek naskórka. Przyczyny powstawania włókniaków twardych i miękkich mogą mieć podłoże genetyczne. Niektóre rodzaje włókniaków mogą się rozwijać także w wyniku urazów skóry lub podrażnień. Inne narośla oraz zmiany skórne mogą wynikać z nieprawidłowości w naczyniach krwionośnych. Włókniaki twarde natomiast powstają wskutek nadmiernego namnażania się komórek tkanki łącznej.

Pod powierzchnią skóry mogą też pojawić się torbiele, czyli pęcherzykowate struktury wypełnione płynem podobnym do żelu. Torbiel to łagodna zmiana skórna i najczęściej nie powoduje poważniejszych problemów, ale mogą przybierać różne rozmiary i występować w wielu miejscach na ciele. Narośl na skórze może przybierać różne barwy, warto więc zwrócić uwagę na to, czy jest to czerwona narośl, brązowe narośle oraz czy ma szorstką powierzchnię.

Zmiany skórne jako objawy choroby skóry

Niekiedy narośl na skórze może być związana z występowaniem innych schorzeń, takich jak na przykład liszaj płaski, rak podstawnokomórkowy czy czerniak złośliwy i nowotwory skóry. Mogą pojawiać się w formie guzków, zmian w kształcie lub kolorze, szorstkiej powierzchni, zaczerwienienia lub grudek pod skórą. Nierzadko narośl na skórze może być bolesna, szczególnie podczas ucisku lub kontaktu z ubraniem.

Wśród chorób, których jednym z objawów są pojawiające się na skórze zmiany naczyniowe i narośla, mogą być na przykład:

• Łuszczyca – przewlekła choroba autoimmunologiczna, powodująca przyspieszoną produkcję komórek skóry. Objawia się suchymi, czerwonymi plamami pokrytymi srebrzystymi łuskami. Może występować na różnych obszarach skóry.
• Róża – bakteryjne zapalenie skóry, które powoduje zaczerwienienie, czerwone grudki, obrzęk i ból. Zmiany skórne związane z różą zwykle mają wyraźne granice i może im towarzyszyć gorączka oraz ogólne złe samopoczucie.
• Łupież rumieniowy – inaczej trądzik różowaty, czyli przewlekłe zapalenie skóry twarzy z charakterystycznym rumieniem atakujących naczynia krwionośne oraz grudkami i krostkami na skórze.
• Pokrzywka – choroba związana z powstawaniem obrzęków i swędzących, rumieniowych zmian skórnych, przypominających ukłucia komara. Pokrzywka może być spowodowana reakcją alergiczną na substancje zawarte w jedzeniu lub lekach oraz przez alergeny z powietrza.

Diagnostyka narośli i chorób skórnych

Diagnostyka zmian i narośli na skórze opiera się na różnorodnych metodach, pozwalających na ustalenie dokładnych przyczyn, którymi mogą być między innymi choroby przenoszone drogą płciową. Dermatolog zwykle dokonuje badania fizykalnego skóry i ocenia zmiany pod kątem ich wyglądu, kształtu, rozmiaru, koloru, tekstury i umiejscowienia. Niekiedy w przypadku zmian lekarz może zlecić badania laboratoryjne, analizę próbek skóry, testy alergiczne czy badania mikrobiologiczne, które mogą dostarczyć dodatkowych informacji na temat obecności infekcji, stanu układu odpornościowego, reakcji alergicznych czy obecności markerów innych chorób.

W trakcie badania histopatologicznego pobiera się próbki tkanki ze zmiany skórnej i przekazaniu jej do analizy mikroskopowej. Pozwala ono na ocenę struktury tkanki, identyfikację zmian patologicznych, kontrolę pod kątem obecność komórek nowotworowych lub stanów zapalnych. 

Należy pamiętać, że każda zmiana skórna wymaga indywidualnej oceny i diagnozy lekarza dermatologa. Niektóre narośla i włókniaki skóry mogą być łagodne i samoistnie ustępować, ale inne wymagają leczenia z powodów estetycznych lub zdrowotnych. Ważne jest, aby nie lekceważyć zmian skórnych i skonsultować się z lekarzem w przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów.

Leczenie guzków, narośli i brodawek płaskich

Sposoby leczenie brodawek, guzków, włókniaków i innych narośli skórnych zależą od indywidualnych cech i lokalizacji zmian. W wielu przypadkach skuteczna może okazać się farmakoterapia, czyli stosowanie leków miejscowych, na przykład kremów lub maści, zawierających substancje o działaniu przeciwwirusowym lub immunomodulacyjnym. W niektórych przypadkach narośl na skórze może kwalifikować się na usunięcie chirurgiczne.

W zwalczaniu zmian skórnych, takich jak brodawki czy twarde guzki, pomocna bywa również krioterapia – metoda polegająca na zamrażaniu narośli za pomocą ciekłego azotu. Niska temperatura niszczy tkankę zmienioną chorobowo, co prowadzi do stopniowego zaniku brodawek, guzków czy włókniaków. Proces ten może wymagać kilku powtórzeń, a nierzadko może też być potrzebne miejscowe znieczulenie.

Inną metodą usuwania narośli na skórze jest laseroterapia, w której wykorzystuje się wiązki światła o wysokiej energii. Sposób ten może być skuteczny zwłaszcza w usuwaniu brodawek, zmian naczyniowych, włókniaków czy zmian pigmentacyjnych. Lasery działają na zasadzie selektywnego niszczenia tkanki, minimalizując uszkodzenia zdrowych komórek.