Znamiona pod lupą – jakie znamiona powinniśmy usunąć?

Znamiona są powszechnie występującymi na skórze plamkami. Zazwyczaj nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia, jednak występują zmiany skórne, które powinny nas zaniepokoić. Jakie są rodzaje znamion oraz metody ich usunięcia? Podpowiadamy, czym są znamiona na skórze i co powinniśmy wiedzieć na temat ich usuwania.

Co nazywamy znamionami skórnymi?

Znamiona są to nieprawidłowości w strukturze skóry, które przybierają formę plam, powstających z uwagi na niedobór lub nadmiar jednego ze składników budujących tkankę. Różnią się między sobą wielkością, kształtem, jak i kolorem.

Jakie są rodzaje znamion?

Znamiona skórne mogą powstać już w życiu płodowym, wówczas są to znamiona wrodzone. Z kolei znamionami nabytymi są wszystkie zmiany skórne powstałe w ciągu życia. Rozpoznaje się kilka rodzajów znamion:

• barwnikowe – są to najczęściej występujące na skórze znamiona nazywane pieprzykami. Liczba znamion melanocytowych zmienia się w okresie wczesnego dzieciństwa, dojrzewania, ciąży lub na skutek działania promieniowania UV;
• naczyniaki – powstają na skutek rozszerzania się naczyń krwionośnych w skórze. Przybierają barwę od różowej po purpurową. Naczyniaki mogą pojawić się na każdej części ciała, jednak najczęściej występują w obrębie twarzy;
• włókniaki – mają postać grudkowatej narośli. Są to łagodne guzy nowotworowe, które nie ulegają zezłośliwieniu, nie stanowią więc zagrożenia dla zdrowia. Występują dwa rodzaje włókniaków: miękkie – są zwykle znamionami wrodzonymi oraz twarde – powstałe w wyniku przebytego urazu lub stanu zapalnego;
• brodawka łojotokowa – ma postać narośli, wyglądem przypominając grzybek. Zwykle występują w okolicy tułowia, twarzy oraz na powierzchni rąk. Nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, gdyż nie przekształcają się w komórki nowotworowe.

Znamiona barwnikowe – ryzyko wystąpienia nowotworu

Większość znamion skórnych nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i życia, gdyż nie ulegają zezłośliwieniu. Mogą jedynie wywoływać dyskomfort pod względem estetycznym. Wyjątkiem są znamiona barwnikowe, a szczególnie znamiona wrodzone, które mają wysokie ryzyko przekształcenia się w raka skóry, w tym czerniaka. Dlatego tak istotna jest profilaktyka i badanie znamion. Nieinwazyjną metodą diagnostyczną jest dermatoskopia, która za pomocą dermatoskopu jest w stanie zbadać i ocenić znamiona skórne pod kątem czerniaka. Przy badaniu lekarz kieruje się regułą ABCDE:

• A (asymmetry) – asymetria,
• B (border irregularity) – brzegi nierównomierne,
• C (colour variation) – kolor niejednolity,
• D (diameter) – duży rozmiar,
• E (evolution) – ewolucja, rozwój zmiany barwnikowej w czasie.

Jakimi metodami można usunąć znamiona skórne?

Niektóre znamiona nie tylko są zagrożeniem dla zdrowia, ale również mogą znacznie utrudniać normalne funkcjonowanie. Mogą być podatne na urazy mechaniczne ze względu na swoje umiejscowienie i wielkość.

Zabieg usunięcia zmian skórnych jest dobierany przez lekarza specjalistę spośród kilku metod:

• chirurgiczne usunięcie znamion – polega na wycięciu zmienionych tkanek. Wyciętą zmianę odsyła się do badania pod kierunkiem nowotworu. Do klasycznego zabiegu chirurgicznego nie trzeba się przygotowywać. Należy jedynie pamiętać, że przeciwwskazaniem do wykonania procedury jest przyjmowanie leków rozrzedzających krew;
• krioterapia – polega na zamrożeniu zmienionej tkanki, a następnie jej usunięciu. Minusem zastosowanej metody jest brak możliwości odesłania znamienia do badania histopatologicznego, ze względu na zamrożenie tkanki;
• elektrokoagulacja – polega na usunięciu znamienia za pomocą prądu o wysokiej częstotliwości. Minusem zabiegu jest ból oraz brak możliwości zbadania wyciętej tkanki pod kątem nowotworu;
• laseroterapia – polega na usunięciu znamienia za pomocą promienia lasera, który podgrzewa tkankę. W następstwie zdrowe tkanki regenerują skórę po znamieniu. Wykorzystanie terapii laserem pozwala na bezinwazyjne usunięcie znamienia bez konieczności zakładania szwów.

Mity o usuwaniu znamion skórnych

Usuwanie znamion jest nie tylko metodą walki z niebezpiecznymi plamkami, ale również sposobem na nieestetyczne i problematyczne znamiona. Jednak wokół zabiegów usuwania znamion pojawiło się wiele mitów, które sprawiają, że wielu pacjentów ma obawy przed wykonaniem procedury. Najczęściej powtarzanymi mitami są:

• wszystkie znamiona są identyczne. Jak można zaobserwować na własnym ciele, nie ma dwóch jednakowych pieprzyków. Każde znamię różni się wielkością, kształtem i kolorem, a także pochodzeniem, co sprawia, że powinny być inaczej traktowane;
• każde znamię należy usunąć. Nie każde znamię niesie za sobą ryzyko choroby. Najlepszym rozwiązaniem jest konsultacja u dermatologa i badanie dermatoskopem, które potwierdzi lub wykluczy konieczność usunięcia tkanki;
• usuwa się tylko znamiona ze względów zdrowotnych. Jeśli specjalista stwierdzi, że znamię jest niegroźne, nadal może zostać usunięte ze względów estetycznych;
• usunięcie znamienia pozostawia bliznę. Wszystko zależy od wielkości znamienia i metody usunięcia. Nowoczesne formy zabiegów sprawiają, że ślady po znamieniu są praktycznie niewidoczne;
• usuwanie znamion jest bolesne. Stosowane nowoczesne metody likwidacji znamion są praktycznie bezbolesne. Istnieje również możliwość zastosowania znieczulenia miejscowego.